Με τη δίγλωσση αυτή έκδοση το Ινστιτούτο Νεοελληνικών Σπουδών εγκαινιάζει μια σειρά βιβλίων που έχει τον γενικό τίτλο "Ελληνική γλώσσα: Συγχρονία και διαχρονία" και καλύπτει τρεις θεματικές: (α) την ετυμολογία της ελληνικής, (β) τις γλωσσικές επαφές, και (γ) την κοινή και τα προβλήματά της. Συγκεκριμένα, στον πρώτο αυτό τόμο περιλαμβάνονται 23 εργασίες, οι περισσότερες από τις οποίες παρουσιάστηκαν στο 1ο Διεθνές Συνέδριο για την Ετυμολογία της Ελληνικής Γλώσσας (Αρχαίας, Μεσαιωνικής και Νέας), που διοργάνωσε το Ινστιτούτο στις 5 και 6 Νοεμβρίου 2015, στο Τελλόγλειο Ίδρυμα Τεχνών του Α.Π.Θ. Σκοπός του Συνεδρίου, αλλά και των υπόλοιπων που θα ακολουθήσουν με αυτό το περιεχόμενο, ήταν να εξετάσει θεωρητικά και πρακτικά ζητήματα που αναφέρονται στην ετυμολογία της ελληνικής γλώσσας όλων των περιόδων της και των μορφών της, διαλεκτικών και μη, αλλά και να ανιχνεύσει παρόμοια ζητήματα που αφορούν τον ευρύτερο βαλκανικό χώρο, με έμφαση στην ετυμολογική διερεύνηση των ελληνικών στοιχείων στις άλλες βαλκανικές (και όχι μόνο) γλώσσες, καθώς και να παρουσιάσει συγκεκριμένες ετυμολογικές προτάσεις για λέξεις της αρχαίας, της μεσαιωνικής και της νέας ελληνικής.
Περίληψη
Με τη δίγλωσση αυτή έκδοση το Ινστιτούτο Νεοελληνικών Σπουδών εγκαινιάζει μια σειρά βιβλίων που έχει τον γενικό τίτλο "Ελληνική γλώσσα: Συγχρονία και διαχρονία" και καλύπτει τρεις θεματικές: (α) την ετυμολογία της ελληνικής, (β) τις γλωσσικές επαφές, και (γ) την κοινή και τα προβλήματά της. Συγκεκριμένα, στον πρώτο αυτό τόμο περιλαμβάνονται 23 εργασίες, οι περισσότερες από τις οποίες παρουσιάστηκαν στο 1ο Διεθνές Συνέδριο για την Ετυμολογία της Ελληνικής Γλώσσας (Αρχαίας, Μεσαιωνικής και Νέας), που διοργάνωσε το Ινστιτούτο στις 5 και 6 Νοεμβρίου 2015, στο Τελλόγλειο Ίδρυμα Τεχνών του Α.Π.Θ. Σκοπός του Συνεδρίου, αλλά και των υπόλοιπων που θα ακολουθήσουν με αυτό το περιεχόμενο, ήταν να εξετάσει θεωρητικά και πρακτικά ζητήματα που αναφέρονται στην ετυμολογία της ελληνικής γλώσσας όλων των περιόδων της και των μορφών της, διαλεκτικών και μη, αλλά και να ανιχνεύσει παρόμοια ζητήματα που αφορούν τον ευρύτερο βαλκανικό χώρο, με έμφαση στην ετυμολογική διερεύνηση των ελληνικών στοιχείων στις άλλες βαλκανικές (και όχι μόνο) γλώσσες, καθώς και να παρουσιάσει συγκεκριμένες ετυμολογικές προτάσεις για λέξεις της αρχαίας, της μεσαιωνικής και της νέας ελληνικής.
Πτυχιούχος της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών με μεταπτυχιακές σπουδές στα Πανεπιστήμια της Κολωνίας και της Χαϊδελβέργης. Το 1976 ανακηρύχθηκε διδάκτορας της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου της Κολωνίας με τη διδακτορική διατριβή: "Φθάνω. Συμβολή στη ελληνική λεξικογραφία". Υπηρέτησε ως ερευνητής στην Ακαδημία Αθηνών και ως καθηγητής Γλωσσολογίας στο Πανεπιστήμιο Κρήτης. Σήμερα κατέχει τη θέση του καθηγητή Γλωσσολογίας στο Τμήμα Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών.
Κατέχει μεγάλο ερευνητικό έργο με άξονες την αρχαία και τη νέα ελληνική διαλεκτολογία και την ηλεκτρονική λεξικογραφία, τη σχέση γλώσσας και λογοτεχνίας και τη γλώσσα της εκπαίδευσης, με έμφαση στην αξιοποίηση των ηλεκτρονικών υπολογιστών και της υψηλής τεχνολογίας. Έχει πραγματοποιήσει έρευνες στα Πανεπιστήμια της Βόρειας Ντακότας των Η.Π.Α., του Reading και του Cambridge της Αγγλίας. Έχει δημοσιεύσει πλήθος έργων, 280 συνολικά, μεταξύ των οποίων ξεχωρίζουν μελέτες και βιβλία σχετικά με τη Γλώσσα, τη σχέση Γλώσσας και Εκπαίδευσης, τη διδακτική της νεοελληνικής, τη Λογοτεχνία και το ύφος. Έχει αναπτύξει έντονη δραστηριότητα στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, αναλαμβάνοντας υψηλές θέσεις σε εκπαιδευτικούς οργανισμούς της χώρας μας και εκπροσωπώντας την Ελλάδα σε ευρωπαϊκά προγράμματα. Δίδαξε ως επισκέπτης καθηγητής στα Πανεπιστήμια της Γερμανίας, της Αθήνας, της Κύπρου και της Θράκης. Έχει δώσει, επίσης, σειρά διαλέξεων με θέματα της ειδικότητας του σε Πανεπιστήμια της Ευρώπης, της Αμερικής και της Αυστραλίας. Έχει λάβει μέρος σε περισσότερα από 150 ελληνικά και διεθνή συνέδρια και είναι μέλος πολλών, ελληνικών και ξένων, επιστημονικών εταιρειών.
Γιαννουλοπούλου, Γιαννούλα
Συγγραφέας
Η Γιαννούλα Γιαννουλοπούλου γεννήθηκε στην Αθήνα το 1966. Είναι πτυχιούχος του Τμήματος Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών (1988) και διδάκτωρ Γλωσσολογίας του Τμήματος Ιταλικής Γλώσσας και Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (1999). Έχει διδάξει μαθήματα Γλωσσολογίας στα Πανεπιστήμια Πατρών και Θεσσαλονίκης, ενώ από το 2008 διδάσκει στο Τμήμα Ιταλικής Γλώσσας και Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών, όπου είναι αναπληρώτρια καθηγήτρια.
Οι έρευνές της επικεντρώνονται σε ζητήματα σύγκρισης της ελληνικής και της ιταλικής γλώσσας. Μέρος αυτών των ερευνών έχει διεξαχθεί στα ιταλικά Πανεπιστήμια του Σαλέρνο, της Παβίας, του Λέτσε. Στα ερευνητικά της ενδιαφέροντα, επίσης, ανήκει η ιστορική μελέτη των γλωσσικών ζητημάτων αλλά και των γλωσσολογικών θεωριών. Οι εργασίες της κινούνται εντός των λειτουργιστικών γλωσσολογικών προσεγγίσεων και πιο συγκεκριμένα εντός της "θεωρίας της γραμματικοποίησης" και της "αναδυόμενης γραμματικής".
Παπαναστασίου, Γιώργος
Συγγραφέας
Ο Γιώργος Παπαναστασίου είναι επίκουρος καθηγητής στον τομέα Γλωσσολογίας του τμήματος Φιλολογίας του ΑΠΘ.
Καραντζόλα, Ελένη
Συγγραφέας
Η Ελένη Καραντζόλα είναι αναπληρώτρια καθηγήτρια γλωσσολογίας στο Τμήμα Μεσογειακών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αιγαίου. Τα ερευνητικά και διδακτικά της ενδιαφέροντα αφορούν τα ελληνικά της τουρκοκρατίας (15ος-18ος αι.), τη νεοελληνική διαδεκτολογία (Ν.Α. διάλεκτοι, καππαδοκική), τις θεωρίες γλωσσικής επαφής και γλωσσικής αλλαγής, τα συστήματα γραφής καθώς και τη γλωσσική πολιτική, με έμφαση στους γραμματισμούς.
Σετάτος, Μιχάλης
Συγγραφέας
Ο Μιχάλης Σετάτος γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη το 1929. Σπούδασε στη Φιλοσοφική Σχολή του Α.Π.Θ. Πραγματοποίησε μεταπτυχιακές σπουδές στο Παρίσι με υποτροφία. Το 1975 εκλέχθηκε τακτικός καθηγητής Γλωσσολογίας στη Φιλοσοφική Σχολή του Α.Π.Θ. Πιστός δημοτικιστής που ενστερνίστηκε τα οράματα του Μ. Τριανταφυλλίδη και υπηρέτησε το Ίδρυμά του (Ινστιτούτο Νεοελληνικών Σπουδών (Ιδρύματος Μανόλη Τριανταφυλίδη) ), από τη θέση του Προέδρου, του Αντιπροέδρου ή του απλού μέλους του Διοικητικού του Συμβουλίου, επί 44 χρόνια (από το 1973). Έφυγε από τη ζωή στις 3 Ιουλίου 2017.
