ΚΟΥΡΣΑΡΟΙ ΤΗΣ ΜΑΛΤΑΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΜΠΑΡΜΠΑΡΙΑΣ

Περίληψη

Το βιβλίο είναι μια συγκριτική μελέτη του κούρσου, αυτού του αλλόκοτου θεσμού που άνθησε επί αιώνες στη λεκάνη της Μεσογείου, τόσο από τους μουσουλμάνους Μπαρμπαρέζους που είχαν τα ορμητήριά τους στις ακτές της Βόρειας Αφρικής όσο και από τους (λιγότερο διάσημους αλλά ίσως και δραστικότερους) χριστιανούς ομοτέχνους τους που εξορμούσαν από τη Μάλτα και την Ιταλία - συντηρώντας έτσι έναν ατέρμονο "ιερό πόλεμο" κι έχοντας συχνά για στόχο ελληνικά εμπορικά καράβια. Με βάση πλήθος εγγράφων και μαρτυριών της εποχής, περιγράφονται οι κουρσάρικες επιχειρήσεις, η αρπαγή περιουσιών και η πώληση των αιχμαλώτων στα σκλαβοπάζαρα, ενώ παρουσιάζεται η ιστορία και η δράση πέντε περίφημων κουρσάρων της περιοχής.

"Αντίθετα με τους κανονικούς πολέμους, ο πόλεμος των κουρσάρων δεν είχε ούτε αρχή ούτε τέλος. Ήταν ένας πόλεμος αιώνιος. Τον 17ο και τον 18ο αιώνα, χριστιανοί και μουσουλμάνοι αρματώνονταν κάθε χρόνο για πόλεμο, και κανένας ποτέ δεν σκεφτόταν να κάνει ειρήνη . . .

Τι ήταν αυτοί οι κουρσάροι; Ο κουρσάρος (ή καταδρομέας) ήταν ένας ιδιώτης εφοδιασμένος από τον ηγεμόνα του με μια άδεια που του επέτρεπε ν' αρματώσει το πλοίο του για να χτυπήσει τους εχθρούς του ηγεμόνα. Η λεία που έπαιρνε . . . ανήκε στον ίδιο και τη διέθετε όπως ήθελε, μα ο ηγεμόνας του εισέπραττε κανονικά κάποιο μερίδιο. Νομικά επομένως ο κουρσάρος ασφαλώς ξεχώριζε από τον πειρατή, μια και διέθετε την άδεια να επιτίθεται σε καθορισμένα πρόσωπα ή σκάφη. Φυσικά, η άδεια του κουρσάρου ίσχυε, κατά κανόνα, μόνο σε περίοδο πολέμου. Αλλά στη Μεσόγειο η ανθρώπινη ευστροφία είχε λύσει τα προβλήματα που γεννούσαν στον τζίρο της αγοράς οι αυθαίρετες διακοπές των επαγγελματικών ασχολιών του. Μπορεί οι διακρατικές συγκρούσεις, αν και συχνές, να ήταν ασυνεχείς, μα υπήρχε κι ένας πόλεμος που έμοιαζε παντοτινός - ο Ιερός Πόλεμος."