ΜΑΡΙΑ ΚΥΡΤΖΑΚΗ

Περίληψη

Η Μαρία Κυρτζάκη γεννήθηκε στην Καβάλα το 1948. Ο πατέρας της, ανάπηρος του Αλβανικού πολέμου, είχε περίπτερο στην Αγορά και η μητέρα της δούλευε όλη σχεδόν την ημέρα στα καπνομάγαζα. Η Καβάλα εμφανίζεται σε αρκετά ποιήματά της, αλλά και σε πεζές αυτοβιογραφικές καταθέσεις της, με όλο το άρωμα και το χρώμα των δεκαετιών του ’50 και του ’60. Από το 1966 ώς το 1973 φοίτησε στη Φιλοσοφική Σχολή του Α.Π.Θ. και αμέσως μετά εγκαταστάθηκε μόνιμα στην Αθήνα. Ο καθηγητής της Γ.Π. Σαββίδης, που την ενθάρρυνε ένθερμα να εκδώσει την πρώτη ‘επίσημη’ ποιητική συλλογή της, τις Λέξεις, της πρότεινε να ασχοληθεί με την επιμέλεια κειμένων, στην οποία αφοσιώθηκε για δεκαετίες, παράλληλα με την εργασία της, από το 1974, στο Τρίτο Πρόγραμμα της Ελληνικής Ραδιοφωνίας, όπου υπήρξε παραγωγός εκπομπών λόγου. Δίδαξε, επίσης, για αρκετά χρόνια τη λειτουργία της γλώσσας στη Δραματική Σχολή του Θεάτρου «Εμπρός», όπου παίχτηκε, σε δική της μετάφραση, το έργο του Στήβεν Μπέρκοφ Σαν Έλληνας το 1993. Βασισμένη στο μονολογικό κείμενό της «Τυφώ», η Βουβούλα Σκούρα εμπνεύστηκε την ομώνυμη παράσταση, που ανέβηκε στο «Απλό Θέατρο» το 1996.

Το 2003 η Κυρτζάκη τιμήθηκε για την ποιητική συλλογή της Λιγοστό και να χάνεται (2002) με το βραβείο Σωτηρίου Ματαράγκα της Ακαδημίας Αθηνών, και το 2005 συγκέντρωσε τις εννέα συλλογές της σε έναν τόμο που εξέδωσαν οι εκδόσεις Καστανιώτη, με τίτλο Στη μέση της ασφάλτου. Έκτοτε έγραψε λίγα ακόμη αλλά ισχυρά ποιήματα, που θα εξετάσουμε στην ενότητα «Η ύστερη παραγωγή». Ποιήματά της έχουν μεταφραστεί στα αγγλικά, τα γαλλικά, τα γερμανικά και τα σουηδικά. Την απασχολούν κυρίως η γλώσσα, ο έρωτας, η μοναξιά, ο θάνατος, το βίωμα της δικτατορίας στην ελληνική επαρχία, ο μύθος και το φυλετικό συλλογικό παρελθόν, η ιστορία και (όλο και εντονότερα τα τελευταία χρόνια της ζωής της) το πολιτικοκοινωνικό παρόν.
[...]