ΑΓΡΙΑ ΙΣΤΟΡΙΑ ΓΙΑ ΜΕΓΑΛΑ ΠΑΙΔΙΑ - ΑΠΟ ΤΟ ΦΑΣΙΣΜΟ ΣΤΟ ΜΕΤΑΦΑΣΙΣΜΟ

Περίληψη

Η επιστροφή της δοκιμιακής γραφής

Πήρα χτες στα χέρια μου το βιβλίο του Κωστή Παπαϊωάννου «Άγρια ιστορία για μεγάλα παιδιά. Από τον φασισμό στον μεταφασισμό. Η δημοκρατία απέναντι στη νέα Ακροδεξιά» (Εκδ. Πόλις).
Είναι ένα βιβλίο με μικρά κείμενα, απαντήσεις σε ερωτήματα που αναπηδούν στη δημόσια σφαίρα αλλά και στις καθημερινές κουβέντες για αυτό το φαινόμενο που δεν έκλεισε μετά από τον πιο πολυαίμακτο πόλεμο της ιστορίας αλλά επιστρέφει κάθε τόσο σαν φάντασμα με χίλιες μορφές μπροστά μας.
Ένα βιβλίο που θα διαβαστεί, και πρέπει να διαβαστεί. Από τους εκπαιδευτικούς, τα νέα παιδιά, αλλά όχι μόνο από τον κύκλο των νεανικών ηλικιών. Μπορεί αυτοί να ήταν οι ιδανικοί αναγνώστες του Κωστή, όταν το έγραφε, αλλά αφορά όλους.
Δεν το ξέρουμε το φαινόμενο αυτό, δεν έχουμε σκεφτεί όλες τις εκδοχές του, δεν είμαστε σε θέση να απαντήσουμε σε όλα τα προβλήματα που θέτει. Ασε που οι κρατούντες κάνουν ότι περνάει από το χέρι τους για να θολώσουν τα νερά, μπερδεύοντας τον φασισμό με τον λαίκισμό, σβήνοντας δηλαδή τα ειδοποιά χαρακτηριστικά του.

Εκείνο όμως που θέλω να σχολιάσω είναι ότι πρόκειται για δοκίμιο με την πλήρη σημασία της λέξης. Η πανεπιστημιοποίηση της διανόησης, εδώ και δεκαετίες, μας έχει στερήσει από αυτό το είδος γραφής, το οποίο αντλεί από τις επιστήμες, χωρίς να ταυτίζεται με αυτές, δεν απευθύνεται σε επί μέρους κοινότητες, αναζητά την κοινή αίσθηση και συνομιλεί μαζί της, που η αρετή του είναι η τέχνη του συνδιαλέγεσθαι, η τέχνη να απευθύνεσαι σε πολλούς διαφορετικών διαθέσεων, χωρίς να τους τρομοκρατείς με τις γνώσεις σου, χωρίς ναρκισσισμό, χωρίς να τους καθησυχάζεις.
Ένα δοκίμιο που διαβάζεται και ως η τέχνη του δοκιμίου, γιατί η δοκιμιακή γραφή είναι τέχνη.