ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΤΟΥ '21

Περίληψη

Η ιστορία της ελληνικής επανάστασης, έτσι όπως την έγραψαν οι ιστορικοί και οι απομνημονευματογράφοι της εποχής, «κατήντησε να μοιάζει με τις μονές του Αγίου Όρους όπου θηλυκό κανενός είδους δεν εισχωρεί». Οι ιστοριογράφοι του 19ου αιώνα, με την ανδροκρατική αντίληψη που τους χαρακτήριζε, δεν έκριναν άξιο της σοβαρότητάς τους ν' ασχοληθούν με τις γυναίκες. [...] δεν μπόρεσαν να συμφιλιωθούν με την ιδέα ότι η γυναίκα, όσο κι αν ήταν σε υποδεέστερη θέση απ' τον άντρα, είχε το δικαίωμα στην τιμή και την ευγνωμοσύνη της πατρίδας, από τη στιγμή που αγωνίστηκε και δεινοπάθησε. Αποτέλεσμα αυτής της ανδροκρατικής αντίληψης ήταν να χαθούν πολύτιμες πληροφορίες για τη συμβολή της Ελληνίδας στον Αγώνα του '21.
Μια κόρη απλή που ανετράφη σ' ένα βράχο κι εμεγάλωσε στη θλίψη μη αναπνέουσα παρά τον πατριωτισμό, θα ακουσθή άραγε από ένα πλήθος γυναικών βυθισμένων στις απολαύσεις της ζωής, στην πολυτέλεια, στις χαρές της τέχνης και του πολιτισμού; [...] Πρέπει όμως να πω, αξιαγάπητες κυρίες, ότι τα ήθη σας καταστρέφουν μέσα σας τη δύναμη εκείνη που παρακινεί σε μεγάλες πράξεις. Δεν έχω καθόλου την ανόητη ματαιοδοξία του φύλου μου. [...] Λαχταρώ μια ημέρα μάχης, όπως εσείς λαχταράτε την ώρα ενός χορού (!). Το μόνο κοινό ανάμεσά μας είναι οι φυσικές εκείνες χάρες με τις οποίες μας επροίκισε ο ουρανός. Διαφέρουμε όμως ακόμη στον τρόπο της χρησιμοποιήσεώς τους. Εσείς τις χρησιμοποιείτε κατά τρόπο αντίθετο προς τον προορισμό τους και δεν είσαστε παρά παθητικά όντα μέσα στην κοινωνία (!). [...] Εσείς βλέπετε τους άντρες σαν θαυμαστές των θέλγητρων σας, ενώ εγώ τους βλέπω σαν στηρίγματα της χώρας μου. Τους δένετε στο άρμα σας για να τους θαμπώσετε με τη λάμψη (!) ενώ εγώ τους δένω στο άρμα μου για να τους κάνω να πετάξουν προς τη δόξα. Οι θαυμαστές μου γίνονται άντρες, ενώ οι δικοί σας μένουν σκλάβοι.
Μαντώ Μαυρογένους, Επιστολή προς τις Γαλλίδες