Η ΕΙΚΟΝΑ ΤΗΣ ΓΥΝΑΙΚΑΣ ΣΤΟ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΟ ΘΕΑΤΡΟ

Περίληψη

Η μελέτη αυτή αφορά το δράμα πρωτίστως και σχεδόν αποκλειστικά. Η εικόνα της γυναίκας ως θεατρικού προσώπου έχει απασχολήσει τη συγγραφέα σε όλη τη διάρκεια της θεατρολογικής της πορείας. Στην ιστορία του πολιτισμού η κοινωνική τάξη πραγμάτων υπήρξε πατριαρχική και οι γυναίκες όλων των τάξεων, σε όλους τους πολιτισμούς και όλες τις εποχές κατά κανόνα -πλην κάποιων ειδικών εξαιρέσεων- βρίσκονταν σε υποδεέστερη θέση. Δεν είναι παράξενο ότι κάποιου είδους φεμινιστική διαμαρτυρία στο θέατρο συναντάται από καταβολής, π.χ. στη Μήδεια του Ευριπίδη. Συνεπώς, μια φεμινιστική και έμφυλη προοπτική στη σημερινή εποχή είναι αναπόφευκτη. Σε έναν βαθμό είναι αναπόφευκτη και στο νεοελληνικό θέατρο, αν ληφθεί υπόψη πως και αυτό αρχίζει με ένα γυναικείο όνομα και μια γυναικεία εξέγερση: Ερωφίλη του Γεωργίου (ή Τζώρτζη) Χορτάτση. Αν ο Χορτάτσης είναι ο πατέρας ή ο γενάρχης του νεοελληνικού θεάτρου, όπως συνηθίζεται να τον αποκαλούν, η Ερωφίλη είναι η μητέρα του. Η ιστορία των θεατρικών γυναικών περιέχει πολλές περιπτώσεις γυναικείας υποταγής όσο και εξέγερσης. Συχνά είναι κύριος άξονας και συχνότερα δευτερεύων. Εννοείται ότι εδώ έχουν επιλεγεί κυρίως έργα της πρώτης κατηγορίας. Οι συγγραφείς τους είναι σε μεγαλύτερο ποσοστό άντρες, πλην των τελευταίων δεκαετιών της σύγχρονης εποχής, οπότε το μήνυμα περιέχει στην καλύτερη περίπτωση μια μετρημένη προοδευτικότητα. Σε πολλές περιπτώσεις όμως η εικόνα μιλάει από μόνη της, ερήμην τρόπον τινά του συγγραφέα. Αυτές τις εικόνες η συγγραφέας επιχειρεί να παρουσιάσει και να αναλύσει διά μέσου και στην πορεία της ιστορίας του νεοελληνικού θεάτρου, τόσο στη διαχρονία όσο και στη συγχρονία.