ΡΕΟΝΤΩΝ ΕΛΕΓΧΟΣ

Περίληψη

Πλάτωνος Θεαίτητος (151d-183c) -Ο έλεγχος των «ρεόντων» είναι ένα µέρος του πλατωνικού διαλόγου Θεαίτητος. Η επικαιρότητα του πλατωνικού τούτου κειµένου έγκειται στο γεγονός ότι η θεωρία των «ρεόντων», όλων δηλαδή των στοχαστών της προκλασικής και κλασικής Ελλάδας, µε εξαίρεση τον Παρµενίδη και τους οµοϊδεάτες του, τυχαίνει να είναι σήµερα το κυρίαρχο δόγµα στη φιλοσοφία και στις επιστήµες. Η συµφωνία της ετυµηγορίας της σύγχρονης επιστήµης, τόσο της κβαντοµηχανικής όσο και της ψυχολογίας και της νευροφυσιολογίας, µε το δόγµα των αρχαίων «ρεόντων», έτσι όπως αυτό περιγράφεται από τον Σωκράτη, είναι εµφανής: «αυτό µεν καθ` αυτό µηδέν είναι [. . . ] εν δε τη προς άλληλα οµιλία πάντα γίγνεσθαι και παντοία από της κινήσεως» (156e - 157a). Και αυτό το δόγµα, το τόσο σύγχρονο και το τόσο αρχαίο, αποτελεί το οντολογικό βάθρο στο οποίο στηρίζεται και µέσω του οποίου δικαιώνεται ο επιστηµολογικός σχετικισµός τόσο της εποχής του Πρωταγόρα και του Πλάτωνα όσο και της δικής µας. Ο Ανδρέας Παπανικολάου προτείνει µια σύγχρονη ανάγνωση του πλατωνικού κειµένου, που αναδεικνύει αυτήν ακριβώς την ικανότητά του να εµπλουτίζει τους σηµερινούς µας προβληµατισµούς. Στη νέα αυτή έκδοση µε την εµπλουτισµένη εισαγωγή παρατίθεται και το αρχαίο κείµενο παράλληλα µε τη µετάφραση.