ΤΟ ΠΑΝΣΟΦΟ Τ' ΑΗΔΟΝΙ ΤΩΝ ΜΟΥΣΩΝ

Περίληψη

Το 415 π.Χ. ο Ευριπίδης δίδαξε στο αθηναϊκό κοινό την τρωική τριλογία του με τον αποσπασματικά σωζόμενο Αλέξανδρο ως πρώτο έργο, τον Παλαμήδη ως δεύτερο, και τις σωζόμενες σε μας σήμερα Τρωάδες ως τρίτο. Παρά το γεγονός ότι ο αριθμός των αποσπασμάτων και των σωζόμενων στίχων είναι αναμφισβήτητα μικρός, ωστόσο η γνώση του χρόνου της παράστασης, καθώς και η διάσωση του τρίτου έργου της τριλογίας προσφέρουν αρκετό έδαφος, ώστε να αναγνωριστούν σημαντικά ζητήματα, να γίνουν απόπειρες τοποθέτησης των αποσπασμάτων σε μέρη του έργου και να διατυπωθούν υποθέσεις για την ανασύνθεσή του. Το πλέον ιδιαίτερο χαρακτηριστικό του ευριπίδειου Παλαμήδη είναι ότι ο ήρωας δεν είναι μόνο εφευρέτης πολλών πραγμάτων και ευεργέτης των ανθρώπων, αλλά είναι και ο ευρετής της γραφής και της ανάγνωσης. Έτσι πιστεύει ότι καταπολέμησε για πάντα τη λήθη και το ψέμα, ωστόσο οι σύντροφοι και συμπολεμιστές του στρέφουν το δημιούργημα εναντίον του δημιουργού και τον οδηγούν σε ατιμωτικό θάνατο. Με το έργο αυτό ο Ευριπίδης έχει πολλά να πει για την αχαριστία, την καχυποψία και τον φθόνο που επιφυλάσσουν οι κοινωνίες, ιδιαίτερα σε εποχές κρίσης αλλά και σε όλες τις εποχές, απέναντι στον πνευματικό, σοφό και ηθικό άνθρωπο, που πιστεύει στη δύναμη του πνεύματος και δεν καταδέχεται να παρακολουθήσει τις σκοτεινές και υπόγειες διαδρομές του κακού, που όμως έχουν τη δύναμη να τον καταστρέψουν.