ΤΟ ΟΔΟΙΠΟΡΙΚΟ ΤΟΥ ΠΕΙΡΑΪΚΟΥ ΘΕΑΤΡΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΔΗΜΗΤΡΗ ΡΟΝΤΗΡΗ

Περίληψη

Το οδοιπορικό των παγκόσμιων περιοδειών του Πειραϊκού Θεάτρου του σκηνοθέτη Δημήτρη Ροντήρη κατά τη δεκαετία 1959-1968, με παραστάσεις αρχαίας τραγωδίας, διεκδικεί μια ξεχωριστή θέση στην ιστορία του θεάτρου του 20ού αιώνα, όχι μόνο του ελληνικού, αλλά και του παγκόσμιου. Μέσα από τη δράση του αποκαλύπτεται ο ρόλος αυτών των περιοδειών στη διαδικασία της παγκόσμιας μεταπολεμικής «φεστιβαλοποίησης» και της ανάπτυξης των πολιτισμικών βιομηχανιών. Αναδεικνύεται, επίσης, το γεγονός της εντατικής εκμετάλλευσης των υλικών απομειναριών των αρχαίων θεάτρων στην Ελλάδα, καθώς και στη Λεκάνη της Ανατολικής και της Δυτικής Μεσογείου, και μάλιστα κατά την ίδια τη χρονική περίοδο αναστήλωσής τους.

Η αρχαία τραγωδία αποτέλεσε το πιο ενδεδειγμένο προϊόν προς εξαγωγή στο εξωτερικό μεταξύ των ειδών της άυλης εθνικής πολιτιστικής κληρονομιάς. Εάν σε όλα τα παραπάνω προσθέσουμε και το γεγονός των αμοιβαίων καλλιτεχνικών ανταλλαγών μεταξύ αφενός της Ελλάδας και αφετέρου των ΗΠΑ, της Ευρώπης, της ΕΣΣΔ και των ευρωπαϊκών κρατών-δορυφόρων της κατά την εποχή του πρώιμου Ψυχρού Πολέμου και της Détente, τακτική που εγκαινίασε το Πειραϊκό Θέατρο με τη βοήθεια του παγκόσμιου δικτύου των πολιτικών και καλλιτεχνικών επαφών του ιμπρεσάριου Θεόδωρου Κρίτα, τότε συνειδητοποιούμε ακόμη εναργέστερα τη σημασία της δράσης του θιάσου στον τομέα της πολιτιστικής διπλωματίας και της προσπάθειας ειρηνικής συνύπαρξης μεταξύ της Δύσης και των χωρών του Ανατολικού Συνασπισμού.

Η «μέθοδος Ροντήρη», δείγμα της σχολής του «ρομαντικού κλασικισμού», αποτέλεσε την πρώτη συστηματοποιημένη σκηνική προσέγγιση της αρχαίας τραγωδίας στη σύγχρονη εποχή που γαλούχησε νεότερους σκηνοθέτες και ηθοποιούς.