Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΩΣ ΟΘΩΜΑΝΙΚΗ ΚΡΙΣΗ

Περίληψη

Ποια είναι η σχέση κρίσης και επανάστασης στην περίπτωση της Επανάστασης του Εικοσιένα; Τι είδους ήταν η κρίση -ή οι κρίσεις- που τη διαμόρφωσαν και ποια πεδία επηρέασαν; Πώς συνδέονται οι διεργασίες εντός του ελληνικού και ελληνορθόδοξου κόσμου με τους κλυδωνισμούς του οθωμανικού αυτοκρατορικού συστήματος και τις ευρύτερες εξελίξεις της εποχής των επαναστάσεων μετά τους Ναπολεόντιους πολέμους; Με ποιους τρόπους συνέβαλε η Επανάσταση στην εμβάθυνση και διεύρυνση της οθωμανικής κρίσης που διατρέχει την τελευταία δεκαετία του 18ου και τα πρώτα τριάντα χρόνια του 19ου αιώνα;

Ο τόμος Η Ελληνική Επανάσταση ως οθωμανική κρίση συγκεντρώνει έντεκα πρωτότυπες μελέτες ιστορικών της οθωμανικής, ελληνικής και βαλκανικής ιστορίας, οι οποίες αναμετριούνται με αυτά τα ερωτήματα και προωθούν τη συζήτηση για τη σχέση της κρίσης του οθωμανικού «παλαιού καθεστώτος» με την Επανάσταση. Οι μελέτες διερευνούν διάφορες όψεις της οθωμανικής κρίσης: την κρίση ηγεμονίας, την κρίση νομιμοποίησης, την κοινωνική κρίση, την κρίση των διακοινοτικών σχέσεων, την κρίση συνειδήσεων. Αξιοποιούν αδημοσίευτες οθωμανικές και ελληνικές πηγές, θέτουν νέα ερωτήματα και επισκέπτονται με κριτική διάθεση παλαιούς τόπους της ιστοριογραφίας για την Επαναστάση, φωτίζοντας έτσι άγνωστες ή αγνοημένες όψεις της προεπαναστατικής περιόδου που δείχνουν ότι οι απλουστευτικές προσεγγίσεις με βάση αντιθετικά δίπολα αδυνατούν να αποδώσουν τη σύνθετη πραγματικότητα της εποχής. Ο τόμος προωθεί ιδιαίτερα τη διερεύνηση των οθωμανικών συμφραζομένων της Ελληνικής Επανάστασης, συμβάλλοντας έτσι στην κατανόηση της επαναστατικής συνθήκης στην πορεία των ελληνο-οθωμανικών κοινωνιών προς την επαναστατική ρήξη.