Ο ΕΙΣΗΓΗΤΗΣ ΤΗΣ ΜΑΧΟΜΕΝΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ

Περίληψη

Η έννοια της αμυνόμενης ή μαχόμενης δημοκρατίας αναπτύχθηκε την περίοδο του Μεσοπολέμου στη σκιά της ανόδου των φασιστικών καθεστώτων. Ο κατεξοχήν εμπνευστής της, Karl Loewenstein, είχε ως σημείο αναφοράς τα δικά του βιώματα από τη ναζιστική Γερμανία. Με τα κείμενά του ανέδειξε πώς τα φασιστικά κόμματα και κινήματα χρησιμοποίησαν τα μέσα που προσφέρουν οι δημοκρατικοί συνταγματικοί θεσμοί, προκειμένου να εδραιώσουν τη θέση τους και να διεισδύσουν σαν Δούρειος Ίππος τόσο στο εκλογικό σώμα όσο και στα αντιπροσωπευτικά σώματα. Παράλληλα, τόνισε ότι οι δημοκρατίες θα μπορέσουν να επιβιώσουν μόνο αν κατανοήσουν ότι πρέπει να αμυνθούν ενάντια στους εχθρούς τους, τόσο εξωτερικούς όσο και εσωτερικούς.
Το τελικό συμπέρασμα του Loewenstein είναι ότι η δημοκρατία οφείλει να υπερασπιστεί τους θεσμούς της. Οι αναλύσεις του για τις μεθόδους με τις οποίες οι εξτρεμιστές ασκούν επιρροή στο εκλογικό σώμα, επιστρατεύοντας το συναίσθημα (οργή, αγανάκτηση, δυσαρέσκεια, συμπλέγματα) και εκμεταλλευόμενοι τους δημοκρατικούς θεσμούς, δεν είναι μόνο επίκαιρες αλλά και εξαιρετικά χρήσιμες για την αντιμετώπιση των εχθρών της δημοκρατίας.