ΠΥΛΕΣ ΕΞΟΔΟΥ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΑΜΕΡΙΚΗ

Περίληψη

Μια ανεξερεύνητη έως τώρα πτυχή της ιστορίας της υπερπόντιας ελληνικής μετανάστευσης των αρχών του 20ού αιώνα αποτελούν οι νέες οικονομικές λειτουργίες που αναπτύχθηκαν σε πόλεις-λιμάνια του ελληνικού κράτους οι οποίες διασυνδέθηκαν απευθείας με τις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής και διαχειρίστηκαν την οργάνωση της μεταναστευτικής κινητικότητας έως και τον Μεσοπόλεμο. 

Η παρούσα μελέτη εστιάζει σε αυτές τις «μεταναστευτικές πύλες» και στην οικονομία τους. Πρωταγωνιστούν το λιμάνι της Πάτρας, η εταιρεία «Αυστροαμερικάνα», το γραφείο «Γ. Μόρφυ και υιός, Κρωββ & Στίβενς» και τα υπόλοιπα μεταναστευτικά πρακτορεία στην οδό Αγίου Ανδρέου, ο εμπορικός και εργατικός κόσμος της παραλιακής ζώνης, το αμερικανικό προξενείο, οι Έλληνες και οι Ανατολίτες μετανάστες-καταναλωτές, τα κυκλώματα παράνομης διακίνησης μεταναστών, οι οργανωμένες εκδρομές των ελληνο­αμερικανικών συλλόγων του Μεσοπολέμου και ο «πόλεμος των λιμανιών». Η μεταναστευτική οικονομία της Πάτρας διασταυρώνεται με τις εργασίες μεγάλων μεσογειακών και δυτικοευρωπαϊκών συγκοινωνιακών κόμβων και τις δραστηριότητες μικρότερων λιμανιών της Πελοποννήσου, όπως η Καλαμάτα, το Γύθειο και το Κατάκολο· διαπλέκεται κυρίως με τις κρατικές μεταναστευτικές πολιτικές, το ελληνικό εφοπλιστικό κεφάλαιο και τα ανταγωνιστικά συμφέροντα του Πειραιά.  

Στις Πύλες η υπερατλαντική μετανάστευση αναδεικνύεται ως μια διαμεσολαβημένη κινητικότητα, μια κερδοφόρα και ταυτόχρονα εύθραυστη οικονομική επιχείρηση με διεθνικό χαρακτήρα και μετασχηματιστική επίδραση σε τοπικό επίπεδο.